Chuyển đổi số và hành vi an sinh: Vai trò của công nghệ thông tin và truyền thông (ict) trong mở rộng bảo hiểm xã hội tự nguyện cho lao động phi chính thức tại Việt Nam

Abstract

Nghiên cứu nhằm lượng hóa tác động của công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) đến xác suất tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện của lao động phi chính thức tại Việt Nam trong bối cảnh quốc gia đang đẩy mạnh chuyển đổi số. Với việc áp dụng mô hình hồi quy logit trên bộ dữ liệu điều tra lao động việc làm năm 2022-2023 tích hợp với bộ chỉ số ICT theo tỉnh năm 2021 - 2022, nghiên cứu đã phát hiện ra một nghịch lý: các địa phương có chỉ số năng lực công nghệ thông tin (ICT) phát triển hơn lại có xác suất tham gia BHXH tự nguyện thấp hơn. Kết quả này cho thấy sự cạnh tranh ngày càng tăng từ các sản phẩm tài chính - bảo hiểm tư nhân linh hoạt và sự thay đổi trong hành vi tài chính của lao động trong nền kinh tế chia sẻ. Các yếu tố khác bao gồm giới tính, độ tuổi, thu nhập, vùng miền cũng có tác động đáng kể đến khả năng tham gia BHXH tự nguyện. Dựa trên các phát hiện này, bài viết đề xuất một hệ thống giải pháp chính sách đa chiều, trong đó nhấn mạnh việc cải cách cấu trúc sản phẩm BHXH tự nguyện để nâng cao năng lực cạnh tranh, đồng thời triển khai chiến lược truyền thông số được cá nhân hóa theo giới tính, xây dựng mô hình “cộng tác viên số”, và giải quyết các rào cản về kinh tế - xã hội. Nghiên cứu khẳng định rằng một cách tiếp cận chính sách đồng bộ là yêu cầu tất yếu để mở rộng độ bao phủ an sinh xã hội trong kỷ nguyên số.