Chủ thể, hình thức ban hành và hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật ở nước ta - Thực trạng và hướng hoàn thiện

Abstract

Chủ thể và hình thức ban hành và hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật là ba nội dung quan trọng được thể hiện rõ nét trong Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân năm 2004 và Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2008. Qua 6 năm thực hiện Luật năm 2008 và 9 năm thực hiện Luật năm 2004 cho thấy, Nhà nước ta đã ban hành được hệ thống pháp luật tương đối đầy đủ, quy định cụ thể về các chủ thể và hình thức văn bản quy phạm pháp luật, hiệu lực cụ thể của từng loại văn bản, điều chỉnh và tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho công cuộc đổi mới đất nước. Tuy nhiên, từ thực tiễn thi hành pháp luật về ban hành văn bản quy phạm pháp luật cũng cho thấy: hệ thống pháp luật nước ta rất phức tạp, cồng kềnh với nhiều hình thức văn bản, cấp độ hiệu lực khác nhau, do nhiều chủ thể ban hành. Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2008 và Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân năm 2004 cũng đã quy định cụ thể về hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật nhưng thời điểm có hiệu lực của văn bản trong hai Luật này chưa thống nhất… Điều đó dẫn đến sự mâu thuẫn, chồng chéo, gây khó khăn cho việc áp dụng, thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật này trong thực tiễn. Để khắc phục những hạn chế, bất cập trên, việc nghiên cứu xây dựng Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật mới, trong đó đặt mục tiêu đơn giản hoá hệ thống pháp luật, giảm thiểu các hình thức văn bản và xác định rõ thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật của các chủ thể; đồng thời thống nhất cách quy định về hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật là vấn đề cấp thiết đang được đặt ra.