Họ của người Ra-GLai

Abstract

Trong ngôn ngữ và văn hóa tinh thần của dân tộc Ra-glai, họ (và tên) người cần được chú ý từ nhiều phương diện. Đằng sau những từ ngữ rất đặc biệt này là đời sống xã hội và văn hoá một thời, đồng thời phản ánh phần nào lối tri nhận về thế giới của người Ra-glai. “Họ” người Ra-glai vốn để gọi các “vật thiêng”, “vật bảo trợ”, là totem hoặc có đặc tính của các totem (sự vật hay hiện tượng tự nhiên được người xưa tin là có mối liên hệ với thần linh, có sự gần gũi máu mủ với mình và coi là biểu tượng thiêng liêng của mình). Qua các huyền thoại, có thể thấy “họ” gốc của người Ra-glai thường mang tính “nữ”, gắn với những dấu tích của hình thái đại gia đình trong các thị tộc mẫu hệ. Các “họ” Ra-glai hiện đang trong quá trình bảo lưu và biến đổi, được Việt hóa theo cách “chuyển âm, dịch nghĩa”. Sự “tiếp biến văn hóa” này có thể khiến cho một số nét văn hóa Ra-glai không còn nguyên bản.